Als communicatieprofessional valt mij los van de inhoud vooral de ongelooflijk knappe manier van presenteren in de TEDx-formule op. Van negen tot zes luister je vrijwel onafgebroken geboeid naar acht minuten durende presentaties, waar geen powerpoint aan te pas komt. Wel foto’s, filmpjes, hologrammen en ander technisch vernuft, maar vrijwel altijd overtuigt vooral het persoonlijke verhaal. Op 2 april 2012 bezocht ik de TEDx Maastricht met als thema The future of public health. De letters TED staan voor Technology, Entertainment en Design. De x betekent dat de formule is opgepikt door een lokale organisatie, in dit geval het UMC Radboud, dat de conferentie volgend jaar in Nijmegen gaat organiseren. Doel is zoveel mogelijk goede ideeën een podium te geven voor een breed publiek. De presentaties zijn opgenomen en terug te zien via http://www.tedxmaastricht.nl/tedxmaastricht-video/ waar zij hun heilzame werk voortzetten.
Organisator Lucien Engelen koos een interessante invalshoek: the participatory patient, oftewel de patiënt als partner. De patiënt centraal stellen gaat niet ver genoeg, volgens het UMC Radboud. Je kunt alles voor een patiënt regelen, zonder dat deze zelf iets te vertellen heeft. Het is belangrijk om naar patiënten te luisteren en hen te faciliteren zodat zij zelf de regie kunnen houden over hun eigen ziekte. Patiënten met een zeldzame aandoening zijn soms deskundiger dan hun arts zelf. Een prachtig voorbeeld zonder woorden was de fotoreportage over de dakloze en spastische Toontje van Henk Braam. De reportage laat heel mooi zien hoe Toontje zijn eigen leven leidt ondanks zijn beperkingen. Hij drinkt bier, heeft vriendinnen en straalt enorme levenslust uit ondanks een aantal tegenslagen. Een ander rolmodel is @dutchcowboy Maarten Lens-Fitzgerald, ex-kankerpatiënt, die augmented reality inzet voor health care.
Onderzoeker Bart Knols kreeg een staande ovatie vanwege zijn out-of-the-box onderzoek naar muskieten in de strijd tegen malaria. Na ontdekkingen over de lichaamsgeuren waar muskieten wel en niet op afkomen, vond hij het ultieme middel uit: een pil die na inname muskieten verleidt tot bloedprikken, waarvan ze binnen een uur doodgaan. Ook indruk maakte Edje, een medicijnman uit het Surinaamse binnenland, die alles weet van de medicijnen in het woud. De rituelen die hij op het podium uitvoerde, werkten vervreemdend maar stemden ook tot nadenken. Luisteren naar de patiënt, kan ook betekenen luisteren naar andere manieren van denken over ziekte.
Veel indruk maakte op mij de film over Jip Keijzer, op 25-jarige leeftijd in februari 2012 overleden aan botkanker. Nadat hij in 2008 hoort dat hij kanker heeft, besluit hij een bron van inspiratie te zijn om de zorg voor jonge mensen met kanker vooral méns-gericht te maken. Zo lanceert hij het idee voor een veilige digitale ‘hangplek’ voor jonge kankerpatiënten , die geleidelijk uitmondt in een community. Hij zoekt zaken uit over voeding, spiritualiteit en leeftijdspecifieke zorg en communiceert op allerlei manieren over het proces dat hij doormaakt. Zijn dagboek ‘Kanker, een cadeau?’ ontroert en dwingt respect af. Een betere ambassadeur voor de patiënt als partner is nauwelijks denkbaar.
Elke verandering begint met anders kijken, hield een collega mij gisteren voor. TEDx Maastricht maakt duidelijk dat het in de gezondheidszorg essentieel is om te kijken vanuit de patiënt. Menig congres gaat tegenwoordig over apps, epd’s en andere hoogwaardige technologie, maar in Maastricht draaide het om de mens en dat voelde goed.